Elektrik, elektronik ve teknolojinin olduğu her alanda, çeşitliliğe paralel olarak kullanım yerine uygun kablo çeşitleri bulunmaktadır. Elektrik enerjisine ihtiyaç duyan birçok cihazlar, kablolar aracılığı ile çalışmaktadır.
Yüksek güç ve enerji gerektiren cihazların yanında, düşük akımlar ile çalışan cihazlar, kullanım yerine uygun tasarlanmış zayıf akım kabloları aracılığı ile işlevlerini yerine getirirler. Enerji, kontrol, haberleşme ve bilgi iletimi sağlamada kullanılan bu “zayıf akım kabloları”, kullanım alanlarına göre farklı bazı malzemelerden üretilmiştir.
Bu farklılıklar, kabloların kullanılacakları yerlerde cihazların ve sistemin tehlike anında bile güvenli bir şekilde fonksiyonlarını yerine getirecek şekilde kablo bütünlüğü tasarlanmaktadır.
Kabloların iletken malzemesi temel olarak elektrolitik bakır ve alaşımlarıdır. Ancak izolasyon ve kılıf malzemeleri çok çeşitlilik gösterirler. Bu çeşitlilik kullanılacak alanların farklılıklar göstermesinden kaynaklanmaktadır.
İç, dış ortam olması, soğuğa, sıcağa, petrol türevlerine, organik çözücülere, UV, radyasyon, nem, tuz, asit,baz gibi çevresel faktörlere maruz kalma, düşük, yüksek güvenlik, mekanik gerilme faktörleri, yangın riski ve yangının etkisi, çalışma frekansı ve gerilimi de yine yalıtım malzemelerinin belirlenmesinde etkili rol oynar.
Genellikle kablolar PVC, HFFR gibi termoplastik malzemeler, XLPE XLPO gibi termoset, çapraz bağlı polimerler ile silikon kauçuk gibi çapraz bağlı elastomerler ile yalıtılmaktadır.
Bu malzemeler, sıcaklığa, neme, yağa, yakıta dayanımlarına, mekanik özelliklerine (kopma ve yırtılma dayanımları), esnekliğe, yangına dayanıklılıklarına ve yangın esnasındaki duman ve zehirli gaz üretimlerine göre sınıflandırılırlar.
- Yangın riski olmayan yerlerde PVC malzemeler tercih edilir.
- Yüksek yangın riski olan yerlerde ve insanların yoğun olarak bulunduğu mekânlarda yüksek sıcaklığa ve aleve dayanıklı özel silikon yalıtım malzemeleri kullanılmaktadır.
- Orta riskli yerlerde ise halojen içermeyen, düşük duman yoğunluklu ve alev geciktiricili özellikli LSZH-FR izolasyon malzemeleri ile üretilen Zayıf akım kabloları kullanılmaktadır.
Özet Bölümü
LSZH-FR Zayıf Akım Kabloları
“LSZH-FR” kısaltması, Low Smoke Zore Halogen Flame Retardant ifadesindeki kelimelerin baş harflerinden oluşur ve halojenden arındırılmış düşük duman yoğunluklu “alev yürütmeyen kablolar” tanımlanır.
LSZH-FR zayıf akım kabloları halojenden arındırılmış olduğundan, yangın anında zehirli duman yaymayacak şekilde üretilmiştir. Bu özelliğinden dolayı yanma esnasından ortama yayılan duman yoğunluğu ve insan sağlığına zararlı zehirli gazların miktarı insan sağlığı için tehlikeli olmayan seviyenin çok altında tutulur. Bu seviyeler uluslararası standartlarca belirlenmiş limitler içerisinde olmalıdır.
Kaliteli bir LSZH-FR kablosu, belli bir noktadan sonra kendiliğinden sönecektir. Bu özelliğinden dolayı kablo kaynaklı yangının yayılmasına da engel olacaktır. Kılıf malzemesinde bulunan bu özellik sayesinde gaz ve duman kaynaklı oluşabilecek ölümlerinde önüne geçilmiş olacaktır.
Yangın kaynaklı ölümlerin büyük çoğunluğu yanarak ölmekten çok yangın esnasında oluşan duman ve zehirli gazlar nedeni ile yaşanan zehirlenme sonucu ölümler olduğu görülmektedir.
Yangına dayanıklı (Fire Resistant) tipleri ise, ilgili standartlarınca belirlenmiş devre bütünlüğü testlerindeki performanslarına göre sınıflandırılmaktadır.
FE 180 ve PH 30..120 şeklinde tanımlanan FE 180 ifadesi, kablonun EN 60331-21 standardında tanımlanan yangın şartlarında kablonun devre bütünlüğü testinde 180 dakika boyunca akım sürekliliğini sağladığını göstermektedir.
PH 30..120 ifadesi ise, EN 50200 standardında belirtilen yangın şartlarında kablonun, darbeli düzenekte gerçekleştirilen devre bütünlüğü testindeki performansını belirtmektedir. Bu teste dayanım süresi PH ifadesinden sonraki sayı ile tanımlanmaktadır. PH 15(15 dk.), PH 30 (30 dk.), PH 60(60 dk.), PH 90(90 dk.) ve PH 120(120 dk.) şeklinde sınıflandırılmaktadır.
Yangına dayanıklı izolasyon malzemesi, yangın esnasında kablonun işlevini sürdürmesini sağlamaktadır. Bu işlevler, yangın oluştuğu anda uyaran, müdahale ve güvenli tahliyenin gerçekleştirilmesini sağlayan yangın alarm sistemlerinin çalışması olduğu için hayati önem taşırlar.
Yangın esnasında kılıf ve izolasyon malzemesinin eriyerek, yanan damlama yapması, önemli kriterlerden birisidir. Yanan damlama yapan kablo, yangının kablo vasıtası ile başka noktalara yayılmasına neden olur.
Silikon malzeme, damlama konusunda en başarılı opsiyondur ve yangın esnasında çok yüksek sıcaklıklarda seramikleşerek devre bütünlüğünü korur, kesinlikle yanan damlama yapmaz ve kablonun işlevini gerçekleştirmesine olanak sağlar.
Bu üç konu bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Kablo güvenliği alanında taviz vermeyen Başoğlu Kablo yüksek güvenlikli kablo çeşitleri ile kullanıcılarına katkı sağlamaktadır.
LSZH-FR Zayıf akım sinyal ve kontrol kabloları nerelerde kullanılır?
- Yangın alarm sistemlerinde,
- Hırsız alarm sistemlerinde,
- Sesli, ışıklı, görüntülü uyarı, ikaz, anons ve alarm sistemlerinde,
- CCTV ve Güvenlik sistemlerinde,
- Kapı zili sistemlerinde,
- Hemşire çağrı sistemlerinde,
- Sesli ve Görüntülü akıllı ev iletişim sistemlerinde,
- Endüstriyel alanlardaki makine ve cihazların veri ve kontrol sistemlerinde,
- Kontrollü geçiş sistemlerinde,
- Asansör, yürüyen merdiven ve acil tahliye sistemlerinde,
Kısaca tehlike anında veya çalışma şartları dışına çıkmış bir sitemin ikaz, bilgi akışı ve kontrol edilmesini gerektiren bütün alanlarında LSZH-FR zayıf akım sinyal ve kontrol kablolarını kullanılmaktadır
LSZH-FR Zayıf akım haberleşme ve bilgi iletişim kabloları nerelerde kullanılır?
- Kompozit kablo aracılığı ile projektör ve konsollarda,
- DisplayPort kablosu aracılığı ile bilgisayar monitörlerinde,
- Koaksiyel kablo aracılığı ile TV/Uydu/CCTV/Network ve internet sistemlerinde,
- DVI kablo aracılığı ile monitör, projektör sistemleri veri bağlantılarında,
- HDMI kablo aracılığı ile monitör, projektör sistemleri veri bağlantılarında,
- Mini fiş kablolar aracılığı ile analog kulaklık, mikrofon ve hoparlör ses sistemlerinde,
- PS / 2 kablolar aracılığı ile klavye, fare joystick kullanımlarında veriye ulaşma ve veriyi aktarma şeklinde kullanılmaktadır.
LSZH Zayıf akım sinyal ve veri kabloları yangın geciktirici özelliği sayesinde, orta güvenlik önlemi gerektiren kapalı iç ve açık dış ortamlarda yaygın olarak kullanımda olan kablolar sınıfındadır.
Hangi ortam ve cihazda hangi zayıf akım kablolarının kullanılması konusunda üreticiler kadar tüketicilerin de bilgi sahibi olması sistemlerden maksimum fayda sağlamaya katkı sağlayacaktır.
Kabloların sağlıklı çalışması bulundukları ortamdaki dış olumsuz etkilere karşı dayanıklılıklarına bağlıdır. Bina içerisinde kullanılan kablo ile bina dışarısında kullanılan kablo kaplamaları şartların ağırlığına göre farklılıklar gösterecektir.
Teknik bilgileri konusunda çok kapsamlı bilgi kullanıcılar için gerekli olmasa da belli başlı konularda bilgi sahibi olmaları hem kullanıcının hem de satıcının işini kolaylaştıracaktır.
Kablo temini yapılırken kullanılacak alanın bilgileri ürün satıcılarına kapsamlı olarak anlatılmalı ona göre en uygun ürün tercih edilmelidir. Alınan kablolarda darbe, yıpranma, soyulma, çatlaklık, gibi kusurların olmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Kaliteli ve doğru kablo seçim yapmak uzun dönem boyunca yüksek faydayı sağlayacaktır.
LSZH Zayıf akım sinyal ve veri kablosu kablo seçiminde dikkat edilmesi gerekenler.
Bütün kablolarda olduğu gibi LSZH zayıf akım sinyal ve veri kablolar için de kesit seçimi ve iletkenlik değeri önemlidir. Kullanılacak alan ve sisteme göre en uygun kesit, iletkenlik ve damar sayısının belirlenmesi konusunda dikkat etmek gerekir. Bu uygunluklar sağlanamadığı takdirde sorunlarla karşılaşmanız muhtemeldir. Kesitin uygun olması iletkenliğin uygun olduğu anlamına gelmez. İletken bakırın metal kompozisyonu uygun olmalıdır. Esas olan iletkenliktir.
Sinyal ve veri kablolarında kablonun kesit ve iletkenliğe ek olarak, karakteristik empedansı, kapasitansı, damarlar arası empedans ve konumları, kablo minimum büküm çapı, çalışma frekansı, sinyal ve veri zayıflama oranı, yüksek frekanstaki izolasyon direnci, uluslararası ve milli standartlara uyumluluğu da çok önemlidir.
Ayrıca kullanılacak ortamın Elektromanyetik girişimleri (EMI) de değerlendirerek Elektromanyetik uyumluluğun (EMC) sağlanacağı ekranlı kablo tipleri doğru değerlendirilmelidir. Ekranlama alüminyum veya bakır folyo ve örgü ile sağlanır. Örgünün kapalılık oranı uyumluluk için önemli faktörlerden birisidir.
Gelişen teknolojik imkanlar her geçen gün çoğalarak hayatlarımızı kolaylaştırmak adına yeni yeni hizmetler sunarken, bu hizmetlerden faydalanmamıza aracılık eden kablolar da her geçen gün kendini geliştirip yenileyerek en kaliteli ve güvenilir malzemeler ile kendini yenilemektedir.
Teknik hizmetlere verdikleri katkı yanında kullanıcıların sağlık ve güvenliğini korumak adına kablo kaynaklı oluşabilecek olumsuzluklar yaşanmaması için kalite standartlarına uygun kablolar ile Başoğlu Kablo, kullanıcıların elektrik malzemeleri ve kablolardan en yüksek teknik ve güvenlik faydasını sağlamaları için çalışıyor. Teknik imkanların konforuna ek olarak kullanıcı güvenliğine önem vererek hizmet sunmaktadır.
