Tüm okurlara merhaba,
Ağustos sayısı itibariyle Sektörüm Dergisi’ndeki köşemde sizlerle birlikte olmanın mutluluk ve heyecanını paylaşmak isterim.
Bu sayıdan itibaren Elektromekanik Müdürü olarak halen görevde bulunduğum Kuzey Marmara Otoyolu Projesi’ndeki tecrübelerimi de harmanlayacağım, aynı zamanda kişisel ilgi alanım olan Tünel Sistemleri üzerine teknik bilgiler içeren bir yazı dizisi kaleme alacağım.
Katkı sağlayacağını ve keyif alacağınızı düşünerek, bilgi aktarmaya çalışacağım başlıklar ise şöyle olacak;
- Tünellerde Elektromekanik Sistemler
- Tünel Enerji Sistemleri
- Tünellerde Aydınlatma
- Tünellerde Havalandırma
- Tünellerde Yangın Durumu Sistemleri
- Tünellerde Acil Durum Haberleşme ve Anons
- Tünel Kontrol ve Otomasyon Sistemleri
- Tünellerde Bilgilendirme ve Yönlendirme
- Tünel Kullanıcılarının Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
- Tünel Acil Durum Senaryoları
- Tünel Aydınlatması HPS ve LED Enerji Maliyeti Karşılaştırması
- CIE 88-1990 ve 88-2004 Tünellerde Giriş Parıltı
- Hesap Yöntemlerinin Karşılaştırılması.
Ulaşım Sektöründe Tüneller
İki nokta arasındaki en kısa mesafe doğrudur. Ulaşım sektöründe de, dağlık coğrafyalarda iki nokta arasındaki en kısa mesafede tünellerdir. Ülkemizin coğrafi koşulları göz önünde bulundurulduğunda, ulaşım ihtiyacının hızlı ve güvenli bir şekilde sağlanabilmesi için karayolu tünelleri önemini her geçen gün arttırmaktadır.
Karayolları Genel Müdürlüğü verilerine göre (1), 2003-2023 yılları arasında 673 km uzunluğunda 403 tünel yapılarak karayolu tünellerinin sayısı 486’ya, uzunluklarının ise 723 km’ye çıkarılmıştır.
Tüneller inşa olarak zorlu, kompleks ve maliyetli yapılardır. Üzerinde bulunan büyük ağırlıkları yıllar boyu taşıyabilecek şekilde inşa edilmek zorundadır. Bu mega yapıların karayolu tünellerinde bulunan disiplinler inşaat ve elektromekanik olarak iki temel grupta toplanabilir.
Yapım dönemlerinde inşaat, işletme dönemlerinde ise elektromekanik disiplinleri büyük öneme sahiptir. Karayolu tünellerinde güvenli ve konforlu bir şekilde seyahat için birçok sistem tesis edilmektedir. Bu elektromekanik sistemler temel olarak 6 grupta toplanabilir:
Enerji Sistemleri: Elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak için kurulan sistemlerdir. Enerji sürekliliği için karayolu tünellerinde genel olarak üç farklı enerji kaynağı bulunur. Şebeke enerjisi, jeneratörler ve kesintisiz güç kaynakları.
Aydınlatma Sistemi: Kullanıcıların özellikle giriş bölgesinde ve tünel içerisinde güvenli sürüş için görünürlüğü sağlayan sistemdir.
Havalandırma Sistemi: Kapalı bir yapı olması sebebi ile araçlardan çıkan gazları, yangın durumunda dumanı, tahliye eden sistemdir.
Yangın Algılama ve Söndürme Sistemleri: Olası yangın durumlarında tünel işletmelerini uyarma, ilk müdahale için işletme ekiplerine, profesyonel müdahale için itfaiye ekiplerine su ve köpük gibi unsurları sağlayan sistemlerdir.
Kullanıcı Bilgilendirme ve Yönlendirme Sistemleri: Rutin ve acil durum kullanımlarında kullanıcıları trafik/tünel durumu hakkında bilgilendirme ve acil durumlarda kaçış yolları için yönlendirme sistemleridir.
İzleme ve Kontrol Sistemleri: Normal ve acil durumlarda tünel işletme ekipleri için izleme sağlayan ve kontrol sağlayan sistemlerdir.
Çoğu kullanıcılar hatta meslektaşlarım bile tünellerde belirttiğim sistemlerin varlığından haberdar olmayabilir. Bunun olası sebebi, karayolu ulaştırma sektörüne bakıldığında sadece asfalt olarak görülmesidir.
Ancak günümüz koşullarında, diğer sektörlerde olduğu gibi ulaştırma sektöründe de elektrik ve mekanik sistemler büyük öneme sahiptir.
Günümüz koşulları da göz önünde bulundurulduğunda karayollarında güvenli ve konforlu seyahat, uluslararası organizasyon ve faaliyetlerde ülkemizi temsil edebilecek meslektaşlarımız eğitilmesi için tüm kurum ve kuruluşların elektromekanik sistemlerin önemi ile ilgili daha çok bilinçlendirilmeli, ulaştırma sektöründe elektromekanik sistemlerin “ikincil” iş olarak değerlendirilmemelidir.
Gelecek sayıdan itibaren, detaylarına ineceğimiz tüneller için görüşmek üzere..
(1) https://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Projeler/TunelProjeleri.aspx
