En basit ifadeyle yapay zeka (AI) görevleri yerine getirmek için insan zekasını taklit eden ve topladıkları bilgilere göre yinelemeli olarak kendilerini iyileştirebilen sistemler veya makineler anlamına gelir. Yapay zeka (AI), pek çok biçimde kendini gösterir;
- Sohbet robotları, müşterilerin sorunlarını daha hızlı bir şekilde anlamak ve daha verimli cevaplar vermek için yapay zekadan yararlanır.
- Akıllı asistanlar, zamanlamayı iyileştirmek için büyük kullanıcı tanımlı veri kümelerinden kritik bilgileri çekmek için yapay zekadan yararlanır.
- Öneri motorları kullanıcıların izleme alışkanlıklarına göre TV programları için otomatik önerilerde bulunabilir.
Yapay zeka (AI); “Makine”ler tarafından gösterilen zeka’dır. Doğal zeka ise insan zekası ve hayvan bilişi tarafından sergilenen bilinç ve duygusallık içerir. Yapay zeka, herhangi bir özel biçim veya işlevden ziyade süper güçlendirilmiş düşünce ve veri analizi yeteneği ve süreciyle ilgilidir.
Yapay zeka üst seviye işleve sahip insan benzeri robotların dünyayı ele geçirmesine ilişkin görüntüler sunsa da, yapay zekanın amacı insanların yerini almak değildir. Amaç insan yeteneklerini belirgin şekilde geliştirmek ve bunlara katkıda bulunmaktır. Bu nedenle oldukça değerli bir ticari varlıktır.
Yapay Zekanın Tarihi
Yapay zeka terimi 1956’da üretildi. Ancak yapay zeka; artan veri hacimleri, gelişmiş algoritmalar, hesaplama gücü ve depolama alanındaki iyileştirmeler sayesinde bugün daha popüler hale geldi. 1950’ler de erken Yapay zeka “AI” araştırmaları problem çözme ve sembolik yöntemler gibi konuları araştırdı. 1960’lar da ABD Savunma Bakanlığı bu tür çalışmalara ilgi duydu ve temel insan akıl yürütmesini taklit etmek için bilgisayar eğitimi almaya başladı.
Örneğin, Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) 1970’lerde sokak haritalama projelerini tamamladı. DARPA, Siri, Alexa veya Cortana’nın ev isimleri olmadan çok önce 2003 yılında akıllı kişisel asistanlar üretti.
Bu erken çalışma, bugün bilgisayarlarda gördüğümüz otomasyon ve resmi muhakemenin yolunu açtı; bunlar arasında insani yetenekleri tamamlamak ve güçlendirmek için tasarlanabilen karar destek sistemleri ve akıllı arama sistemleri de var.
Hollywood filmleri ve bilim kurgu romanları “Yapay zeka” AI’ın dünyayı ele geçiren insan benzeri robotlar olarak tasvir ederken, AI teknolojilerinin şu andaki evrimi o kadar da korkutucu ya da oldukça zeki değil. Bunun yerine, AI her sektörde birçok özel fayda sağlamak için gelişti. Sağlık, perakende ve daha pek çok alanda yapay zekanın modern örneklerini yaşayarak görmekteyiz.
Yapay Zeka Neden Önemlidir?
- Yapay zeka, tekrarlayan öğrenme ve verisel keşifleri otomatikleştirir. Ancak yapay zeka, donanım odaklı robotik otomasyondan farklıdır.
Yapay zeka, manuel görevleri otomatikleştirmek yerine sık, yüksek hacimli, bilgisayarlı görevleri güvenilir bir şekilde ve yorulmadan gerçekleştirir. Bu tür bir otomasyon için, sistemi kurmak ve doğru soruları sormak adına insan gücü hala gereklidir.
- Yapay Zeka, halihazırdaki ürünlere zeka ekler. Çoğu durumda, yapay zeka bireysel bir uygulama olarak satılmayacaktır. Bunun yerine, halihazırda kullandığınız ürünler, Siri’nin yeni nesil Apple ürünlerine bir özellik olarak eklenmesi gibi, AI yetenekleriyle geliştirilecektir. Otomasyon, konuşma platformları, botlar ve akıllı makineler, güvenlik istihbaratından yatırım analizine kadar evde ve işyerinde birçok teknolojiyi iyileştirmek için büyük miktarda veriyle birleştirilebilir.
- Yapay zeka, verilerin programlamayı yapmasına izin vermek için aşamalı öğrenme algoritmaları aracılığıyla uyum sağlar. Yapay Zeka, verilerde yapı ve düzenlilik bulur, böylece algoritma bir beceri kazanır: Sınıflandırıcılık veya tahmincilik.
Yani, algoritma nasıl satranç oynanacağını kendi kendine öğretebildiği gibi, bir sonraki ziyaretinde kişiye hangi ürünü önereceğini kendi kendine öğretebilir. Modeller yeni veriler geldiğinde de buna uyum sağlar. Geri yayılma, modelin, ilk yanıt tam olarak doğru olmadığında, eğitim ve eklenmiş veriler yoluyla ayarlamasını sağlayan bir yapay zeka tekniğidir.
- Yapay zeka, birçok gizli katmana sahip sinir ağlarını kullanarak daha fazla ve daha derin verileri analiz eder. Beş gizli katmana sahip bir sahtekarlık tespit sistemi kurmak birkaç yıl önce neredeyse imkansızdı.
Tüm bunlar inanılmaz bir bilgisayar gücü ve büyük veriler gerektirirdi. Doğrudan veriden öğrendiklerinden, derin öğrenme modellerini eğitmek için çok sayıda veriye ihtiyacınız var. Onları ne kadar çok veriyle beslerseniz, o kadar doğru olurlar.
- Yapay zeka, derin sinir ağları sayesinde önceden imkansız olan bir doğrulukla çalışıyor. Örneğin; Google aramaları ve Google fotoğraflar ile etkileşimlerinizin tümü derin öğrenmeye dayalıdır ve biz onları kullandıkça daha doğru olmaya devam ederler.
Tıp alanında, derin öğrenme, görüntü sınıflandırma ve nesne tanıma gibi yapay zeka teknikleri, artık yüksek eğitimli radyologlarla aynı doğrulukla MRI’lar da kanseri bulmak için kullanılabilir.
- Yapay zeka, verilerden en iyi şekilde yararlanır. Algoritmalar kendi kendine öğrenirken, verinin kendisi fikri mülkiyet haline gelebilir.
Cevap veride saklıdır; size sadece yapay zekayı kullanarak onu ortaya çıkarmak düşer. Verinin rolü artık her zamankinden daha önemli olduğundan, rekabet avantajı yaratabilir Rekabetçi bir sektörde en iyi veri sizdeyse, herkes benzer teknikleri uygulasa bile, her zaman en iyi veri kazanır.
Yapay zeka (AI), makinelerin deneyimden öğrenmesini, yeni girdilere uyum sağlamasını ve insan benzeri görevleri gerçekleştirmesini mümkün kılar. Bugün duyduğunuz çoğu AI örneği, satranç oynayan bilgisayarlardan kendi kendine giden arabalara kadar derin öğrenme ve doğal dil işlemeye dayanmaktadır. Bu teknolojileri kullanarak bilgisayarlar, büyük miktarda veri işleyerek ve verilerdeki kalıpları tanıyarak belirli görevleri yerine getirecek şekilde eğitilebilir.
Kısacası yapay zeka iki şekilde çalışıyor; Sembolik olarak (görsel tanıma) ve veri tabanlı olarak (makine öğrenimi, desen tanıma vb.). Robot bilimi ve görüntü tanıma sembolik öğrenme kapsamına giriyor. İstatistiksel öğrenme ve derin öğrenme ile birlikte makine öğrenimi ise veri tabanlı bilgi-işlem kapsamına giriyor. Bilgisayar bilimciler 40 yıldır yapay zeka geliştiriyor; ama bugüne dek insan kadar zeki bir yazılım üretemediler.
Yapay zeka yaratıcı değil, kendi varlığının farkında değil. Dünya’nın ilk Yapay Zeka uzmanlarından biri olan Judea Pearl’e göre bunun nedeni, yapay zekanın olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisi kuramamasıdır. Homo Sapiens; (İnsan türünün bilimsel adı bu şekilde ifade edilir): Düşündüğü üzerine düşünen insan. Özetle zeka kısa süreli problem çözme yeteneğiyken, akıl uzun süreli problem çözme yetisidir.
Bu açıdan bakarsak, elimizle kovduğumuz zaman havada sekiz çizip defalarca aynı yere geri gelen ve bizi onu kovmaktan bıktırarak kanımızı emen bir sivrisinek gayet zekidir. Akıl ise işimi iyi yapmazsam işten çıkarırlar ve bu da beni maddi sıkıntıya sokar gibi uzun vadeli planları düşünme yeteneğidir. Aslında ahlak, manevi inançlar, politik görüşler, sanat, bilim, edebiyat ve felsefe hep aklın alanına giriyor.
21.yüzyıl ile ivmesi artarak gelişen; bilim, sanat, teknoloji, ilim, bilişim, teknolojik buluşlar vs. önümüzdeki yıllarda insanlığı bambaşka yaşantılara savrulayacağını şimdiden görmekteyiz. Önümüzdeki birkaç sene içinde “Endüstri 5.0” hayatımıza girmesiyle, bu sürece daha da hızlanacağı şimdiden bize ip uçlarını vermektedir.
Buna hazırlıklı yaparak, bölgesel hatta küresel bir güç olacağımız aşikar. Hem ülkesel, hem de şirketsel bağlamda; Yapay Zeka’ya (AI) yapılan yatırımlarla ciddi geri dönüşler alınacağının bu verilerle apaçık ortadadır.
Görüşmek dileğiyle…
Kaynakça:
1-) Yapay Zeka https://www.mckinsey.com/featured-insights/artificial-intelligence
2-) Yapay Zeka https://www.sas.com/tr_tr/insights/analytics/yapay-zeka-nedir.html
3-) Yapay Zeka Nasıl Çalışır. https://khosann.com/yapay-zeka-nedir-ve-nasil-calisir/
4-) Yapay Zeka Nedir https://www.mediaclick.com.tr/tr/blog/yapay-zeka-nedir
