Karayolu tünellerinin miktarının her geçen gün ile daha çok arttığına da ilk yazımda değinmiştim. Zorlu dağ yollarından yapılacak konforsuz ve güvensiz sürüşler yerine kullanıcılar karayolu tünellerine yönelmektedir.
Artan kullanım oranlarına rağmen tünellerin kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar maalesef kullanıcılara öğretilmemektedir.
Ehliyet kursiyerlerine verilen birkaç sürücü aday kitabını incelediğim zaman tüneller ile ilgili yalnızca yaklaşımda yavaşlama gerekliliği ve tünel girişinde araç farlarının açılması gerekliliğinin anlatıldığını gördüm. Tabi ki bunlarda bir gerekliliktir. Ancak tünel içerisinde oluşacak kaza ve yangınlarda kullanıcıların uyması gereken kuralların otoriteler tarafından belirlenip yayınlanmasının gerekli olduğu görüşündeyim.
Bu her ne kadar şahsi düşüncem olsa da kaza/yangın durumunda kullanıcıların tepkileri tüneller konusunda kullanıcıların eğitilmesi gerekliliğini destekler niteliktedir. Sizlere bu konuyu örnekler ile açıklamak istiyorum.
Özellikle mesai başlangıç ve bitiş saatlerinde yoğun trafik alan bir tünelde, tırın balatalarından çıkan alev ile arkasında bulunan ve kolay tutuşacak kumaş yükü yanmaya başladı.
Olayın başlaması ile birlikte tüm elektromekanik senaryolar aktif duruma geçti ve tünelde yangın olduğu kullanıcılara aktarıldı. İşletme ekipleri kapama faaliyetlerini gerçekleştirdiler.
Ancak yangın noktasının gerisinde olan kullanıcılar kendi can ve mal güvenliklerini hiçe sayarak kapalı bölgeden seyahatlerine devam etmek istediler. Trafik ekipleri kullanıcılara riski anlatıp uyarı ve yönlendirme yaparken hakaretlere maruz kaldılar.
Bir diğer örnekte tünel içerisinde aracı yanmaya başlayan kullanıcı hemen sağ tarafa yaklaşarak aracını terk etti. Olayın tespiti ile birlikte işletme ekipleri olay bölgesine giderken panik yapan kullanıcı araç tüpü ile yangına müdahale etti.
Bu noktaya kadar olay akışında bir sorun yok. Ancak bu noktadan sonra olanlar ramak kala olaylarını aratmayacak seviyede.
Yangın tüpünün bitmesi ardından telaş içerisinde olan kullanıcı yolun karşısında bulunan yangın dolabına yöneldi. Trafik kapaması olmadan! Akan trafik altında bu panik kullanıcıyı ölüme sürükleyebilirdi. Maalesef olay burada da bitmiyor. Kullanıcı yangın dolabı içerisindeki sulu yangın söndürme hortumunu açmaya başladı durumu gören bazı kullanıcılarda sürücüye yardım etmek için araçlarını terk ettiler.
Akan trafik altında yangın hortumu ile söndürme çalışmasına girdiler. Ancak yangın hortumunun çıkışında 7-8 bar seviyelerindeki su ile panikleri daha da arttı. 4 kişi bir hortumu tutup yangını söndürmeye çalıştılar.
Çok geçmeden olay yerine gelen trafik ekipleri gerekli önlemleri aldı kullanıcıları uzaklaştırdı. Hemen akabinde de itfaiye ekipleri yangına müdahale etti ve can kaybı olmadan olay tamamlandı.
Ancak akan trafik altında bu tür yanlış müdahaleler yangından daha büyük can kayıplarına neden olabilirdi.
Otoyol tünellerinin işletilmesi sırasında gerçekleşecek olaylarda işletme ekipleri tarafından alınacak aksiyonlar Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Otoyol Tünellerinin İşletilmesi ve Bakım Esasları yayınında belirtilmektedir.
Bu yazımda ben de sizlere tecrübelerimi ve tünel kullanıcıları için yayınlanmış bazı yayınları kaynak alarak dikkat edilmesi gereken hususu aktaracağım. Konu hakkında daha detaylı bilgiler edinmek için kaynakça kısmında bulunan yayınları okumanızı tavsiye ederim.
Diğer ülkelerde yayınlanan tüneller içerisinde uyulması gereken kurallar ile ilgili özet yayınlar da kaynakça kısmında bulunmaktadır.
Karayolları tünellerinde seyahat ederken dikkat edilmesi gereken hususlar:
1- Tünel bölgesindeki hız sınırlarına uyulmalıdır. Ayrıca bir kısıtlama yoksa, taşıtların tünel içindeki maksimum hızı, Devlet ve il yollarında 80 km/saat, otoyollarda 90 km/saat’dir.[1]
2- Takip mesafesi korunmalıdır. Ayrıca bir hız kısıtlaması yoksa, taşıtlar arasındaki minimum takip mesafesi Devlet ve il yollarında 40 metre, otoyollarda 50 metre, ağır taşıtlar içinse bu mesafe iki katıdır. [1
3-Tünelde trafiğin durması halinde, karayolu kullanıcıları önlerindeki araç ile aralarında olması gereken minimum 5 metrelik mesafeyi, tehlike anındaki ani duruş nedeniyle mümkün olmayan durumların haricinde korumalıdır. [1]
4-Tünel tek tüp ve çift yönlü işletme durumunda ise araç sollamaya çalışılmamalıdır.
5- Özellikle uzun tünellerde radyonun açık ve yayın yapılan bir frenkansta olduğu kontrol edilmelidir.
6- Hiçbir koşulda trafik akışının tersi yönünde, geri geri sürüş yapılmamalıdır.
7- Acil geçiş kapıları açık olsa dahi hiçbir koşulda işletme/kolluk ekipleri yönlendirme yapmadan bu geçişlerden dönüş yapılmamalıdır.
8- Tünel içerisinde akan trafikte karşıdan karşıya geçmeye çalışılmamalıdır.
9- Acil durumlar haricinde tüneller içerisinde durulmamalıdır.
10- Tünel bölgesindeki görsel ve işitsel uyarılara dikkat edilmemelidir.
11- Tünel içerisinde aracınız arıza yapar ise araç en yakın acil durum cebine bırakılmaya çalışılmalıdır. Acil durum cebi yok ise trafik ve kendi güvenliğinizi tehlikeye atmayacak bir noktada, dörtlü sinyalleri yakılarak araç terk edilip güvenli bölgeye geçilmelidir. En yakın SOS telefonunu kullanarak işletme ekipleri ile iletişime geçilmelidir.
12- Aracınızda alev görmeniz durumunda acil durum cebi, acil durum cebi yok ise trafik ve kendi güvenliğinizi tehlikeye atmayacak bir noktada, araç terk edilerek güvenli bölgeye geçilmelidir.
Ardından en yakın SOS telefonunu kullanarak işletme ekipleri ile iletişime geçilmelidir. Yangın tüpü erişebileceğiniz bir noktada ise yangın tüpü ile uygun mesafeden söndürme çalışması yapabilirsiniz.
Bu noktada rüzgâr yönüne dikkat edilmelidir. Havalandırmanın devreye girmesi ile oluşacak hava akımı ile alev yön değiştirebilir.
13- Tünel içerisinde kaza/yangın durumunda tüm uyarılara riayet edilmelidir. Tahliye anonsu ile birlikte aracınızı terk edilerek en yakın kaçış noktasına gidilmelidir.
En yakın kaçış noktası tünel sağ ve sol duvarlarında aşağıdaki gibi levhalar ile gösterilmektedir.
Araçla birlikte kaçmaya çalışmayınız, araçtan eşya almaya çalışmayınız. Bu gibi yavaşlatıcı hareketler hem sizin hem de diğer kullanıcıların can güvenliğini tehlikeye sokacaktır.
14- İşletme ekipleri ve kolluk kuvvetlerinin yapacağı tüm yönlendirmelere uyulmalıdır. Tüm ekiplerin sizin can güvenliğiniz için çalıştığını unutmayın.
15- Herhangi bir sorun belirlemeniz durumunda, 159 (Alo Karayolları) veya 161 (Otoyol Acil Yardım) numaralı telefonlar ile ilgili ekiplere bilgi verebilirsiniz.[2]
Yukarıda belirttiğim tüm hususlar kullanıcıların güvenliği için hayati öneme sahiptir. Unutmayın ki hiçbir hız limiti kuralı veya yönlendirme sizleri yavaşlatmak için uygulanmamaktadır.
Tüm kurallar sizleri varacağınız noktaya daha güvenli ulaştırabilmek içindir.
Güvenli sürüşler… Görüşmek dileğiyle…
Kaynakça
1- Tünel İşletme Yönetmeliği – Resmi Gazete, 4 Ağustos 2015, Sayı : 29435
2- Elektronik Haberleşme Sektöründe Acil Yardım Çağrı Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik
3- Karayolu Tünellerinin Sürüş ve Tünel İşletim Güvenliği Açısından İrdelenmesi Üzerine Bir Araştırma – 2022 – Emine Çoruh, Metin Mutlu Aydın.
4– https://www.tmr.qld.gov.au/safety/driver-guide/tunnel-safety
5 – https://www.lta.gov.sg/content/dam/ltagov/getting_around/driving_in_singapore/road_tunnel_
operations_safety/pdf/lta_tunnelsafety_a4pdf_r4.pdf
