Neon (Ne), William Ramsay ve M.W. Travers tarafından 1898 yılında keşfedilmiş gaz halinde bir elementtir. Bir tüp içine elektrik verildiğinde parlak kırmızı parlaklık veren renksiz, kokusuz ve tatsız etki göstermeyen inert bir gazdır. Neon, reklam levhalarında, lazerlerde, Geiger sayaçlarında, parçacık sayaçlarında ve çok güçlü farlarda (projektör, deniz feneri) kullanılır.
Neon Lamba Sistemi Yapısı (Trafo ve Ampul)
Neon ışıklı reklâm panosu yapmaya başlamak için büyük bir çizim yapılmalıdır. Neon lamba sistemi; tüp çapını, rengini, tüp iç kaplamasını, kullanılan gazı, kablolama ve montaj talimatlarını içeren bütün özellikleri kapsamalıdır.
Cam tüp, alev sıcaklığını arttırmak için gaz ve hava karışımı kullanan fırın alevi içinde döndürülür ve sallanır. Genel olarak 4 brülör (fırın) kullanılır. Çapraz ateş ve fırınlar daha çok açılı kıvrımlar ve ek bağlantı yerleri meydana getirir.
Çember fırınlar eğri veya kırıntı üretir. Alev makineleri genelde ek yerleri veya gittikçe incelen ve hafif hafif vuran elektrotlar için kullanılır.
Cam işleyicileri ve elektrikçiler için ana (mumlu kâğıt) örnek kullanılarak kalem ile kraft (ambalaj) kâğıdı üzerine çizilir. Cama bel verme, metal levha ve boyama işinde tecrübeli işçilerin hepsi neon levha üretiminde görevlendirilir.
Metal levha iç çerçeveye bağlanır. Bu, tabelaya trafolar bağlandığında ve binaya asıldığında yapısal olarak destek olur. Bu taslak yüzey üzerinde boyanır. Girişin üstü açık kısmı tabelanın kablolanmasına ve daha sonradan ihtiyaç olduğunda onarımına imkân sağlar.
Neon tüpler levhaya bağlansın diye cam kancalar (askı) levhanın yüzüne bağlanır. Cam yalıtkanlar neon tüplerin elektrotlarını tutsun diye monte edilir.
Neon tüpler, dışarıdan içeriye doğru geçen kablolara sahip iki cam elektrotla kapatılır. Bu elektrotlardan biri dışarıdan içeriye doğru bir bölüm halinde olan küçük bir tüp şeklindedir.
Tüp boru pompalama sistemine veya manifoldla contalanmıştır. Manifold cam musluklara (vana) veya bölümlerin seçmeli olarak açık veya kapalı olmasına izin veren valflere sahiptir.
Yüksek gerilim- yüksek akım trafo kalan havayı 500 derece Fahrenheit’tan fazla sıcaklık üretmek için bombardıman ettiği (sıkıştırdığı) ve ısıttığı sırada çok yüksek vakum pompaları havayı tüp dışına atar.
Bu tüpün yüksek derecede saflıkta olmasını sağlar. Çok yüksek vakuma ulaşıldığında ve tüp soğumaya başladığında çok az miktarda tepki vermeyen gaz bir flask‟tan veya bir kaptan alınır.
Tüp daha sonra ısıtılır. Çekildikçe, tüpün kendi contasına içine çeker. Tüp doldurulup kapatıldığında, gazı dengelemek için her zamanki akışından daha yüksek oranda hareket eder (mesafe gider). Farklı gazlar dengelenmek için farklı zaman dilimlerine, 1 veya daha fazla saate, ihtiyaç duyar. Bu işlem yapıldığında tüp montaj için hazırdır.
Neon nasıl çalışır?
Contalı, cam çerçeveli metal terminaller ile her iki uca uyan vakum sızdırmaz cam tüp içeren neon ışıklar (soğuk katot parlak tüpler) elektrot olarak adlandırılır.
Bu tüpler tüpün içindeki havayı ortadan kaldıran vakum pompalarına eklenmiştir. Neon veya argon gibi ender bazı gazların az bir miktarı tüp içine alınır ve tüp sürekli (devamlı) olarak mühürlenir.
Elektrotlar yüksek voltaj kaynağına bağlandığında zaman akım, etkisiz (inert) gazı yörüngelerinden koparılan elektronlarla bombardıman eder. Elektronlar diğer serbest elektronlarla çarpışarak onları atomlara geri gönderir. Bunlar atoma geri çekildiği için enerji ışık olarak yayılır. Neon çok az güç tüketir ve sürekli ve düzenli parlaklık sağladığı sırada çok az ısı verir.
İncelediğimizde röle kontağı açıp kapatılarak 9V‟luk bataryanın DC gerilimi primer üzerinde değişken manyetik alan meydana getirir. Böylece trafonun sekonderinden yaklaşık 2000-3000V civarında gerilim elde edilir. Elde edilen bu gerilim neon lambayı yakar.
Gazı dışarı veren parlak (karanlıkta ışık veren) tüp terminalleri aşağıdaki şekilde yapılır:
- Vakum içinde gaza akım sağlayan elektrot çubuklardır. Bunun için kullanılan metal saf olmak zorundadır. Demir en çok kullanılan metaldir.
- Elektrot çubuğunun vakumu tam olarak tutan cam conta içinden yüksek voltaj kablosuna bağlayan iki uçlu tel kablo geçirilir.
- Kablo uçlarını çevreleyen ve bir ucu açık silindir camda elektrot çubuğunu kuşatan bir cam kılıf (ceket) ve conta geçirilir.
- Elektrot kabuğun cam duvara değmesini önleyen cam kılıf içindeki mika tarzı ısı yalıtım malzemesi kullanılır.
