Nötr toprak voltajının özellikle banka ATM’leri, labaratuvar cihazları, yazarkasalar vb. hassas elektronik sistemlerde önemi büyüktür. 1V seviyelerinde istenen ve 0,2V’dan fazla dalgalanmaması gereken nötr toprak voltajının bu seviyelerde yakalanması neredeyse imkansızdır.
Bunun Birkaç Sebebi Vardır ve Temel Kaynağı Elbette Topraklamadır
Topraklama geniş açılımıyla; koruma topraklaması, işletme topraklaması ve fonksiyonel topraklama olarak ayrılan, sistemlerin metal gövdelerinde oluşabilecek kaçakların, statik yüklerin veya yıldırım gibi dış etkilerin vereceği zararlardan, en önemlisi can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla bakır levhalarla toprakla buluşturan işleme verilen genel bir tanımlama olarak kabul edilebilir.
Topraklama geniş açılımıyla; koruma topraklaması, işletme topraklaması ve fonksiyonel topraklama olarak ayrılan, sistemlerin metal gövdelerinde oluşabilecek kaçakların, statik yüklerin veya yıldırım gibi dış etkilerin vereceği zararlardan,en önemlisi can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla bakır levhalarla toprakla buluşturan işleme verilen genel bir
tanımlama olarak kabul edilebilir.
Topraklama Çeşitleri Genel Olarak TT, TN ve IT Olarak Ayrılır
TT ve TN sistemlerde koruma noktası ve işletme topraklaması, topraklama noktasında birbiri ile ilişkilendirilirken; IT sistemlerde şebeke topraklama noktası toprak ile ya izole ya da bir empedans üzerinden topraklanarak tam olarak birbiri ile izole durumdadır.
Nötr toprak voltajı TT ve TN sistemlerde 1V değerinin üzerinde olduğu durumlarda sorun yaşayan cihaza özel olarak, dışardan izole trafo üzerinden beslenerek belirli bir düşüş
sağlanabilmektedir.
Örneğin nötr toprak voltajının 4V olduğu bir laboratuvar cihazında veya banka ATM’sinde izole trafo ile bu değer 2V seviyelerine kadar düşürülebilmektedir.
Tabi sorun topraklama kaynaklıysa..
Nötr toprak voltajının 1V seviyesinin üzerinde olduğu durumlarda sebeplerden sadece bir tanesi topraklama direncinin yüksek olması ve bu yüzden değerin yükselmesidir. İzole trafo bu durumlarda belirli bir çözüm sunabilmekte iken, sorun nötr kaynaklı olduğunda fayda sağlayamamaktadır.
Sorunun topraklama kaynaklı ya da nötr kaynaklı olması farketmeden, nötr toprak stabilizatörü ile istenilen seviyede nötr toprak voltajı elde etme şansı mevcuttur.
Yük dengesizliğinin en büyük sebeplerden olduğu nötr kaynaklı sorunlar başta olmak üzere, nötr toprak voltajı kaç volt olursa olsun istediğiniz oranda bu voltajı nötr toprak stabilizatörü ile ayaralayabilirsiniz.
Ayrıca 0,2V seviyesinden daha fazla dalgalanmanın da etkilerinden gözle görülür ve ölçülebilir şekilde kurtulduğunuzu gözlemleyebilirsiniz.
Topraklamanın hiç olmadığı veya zayıfladığı sistemlerde metal gövdede oluşabilecek voltajın hayati risk oluşturmasını da nötr toprak stabilizatörü ile engelleyebilir, topraklama kaynaklı ses ve görüntü sistemlerinde oluşan parazitleri de yok edebilirsiniz.
İçerisinde yer alan tek fazlı yeni nesil parafudr ile de cihazlarınızı yıldırım ve trafo patlaması dahil koruma altına alabilirsiniz.
Tüm bu bilgiler ışığında izole trafo ile nötr toprak stabilizatörü kıyaslandığı zaman, nötrtoprak stabilizatörlerini tercih etmeniz mantıklı olacaktır.
TÜBİTAK başta olmak üzere birçok laboratuvar, ATM ve yazarkasa koruma tercihlerinde kullanılan nötr toprak stabilizatörü, tıp elektroniğinde lazer cihazlar başta olmak üzere medikal görüntüleme cihazları, ses sistemleri, kamera monitörleri vb. ürünlerde de kullanımı gün geçtikçe artmaktadır.
Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle…
