İş etiği, insanların iş ve günlük hayatlarında karakterlerine odaklanan, bireyin yaptığı işlerde kişisel olarak sorumluluk ve güvenilirliğini yansıtan kültürel normdur.
Meslek etiği ise belirli bir meslek grubuna ve mensubu olduğu üyelerine yönelik olarak mesleki rekabeti düzenleyen, kurallarla davranmaya zorlayan, kişisel eğilimlerini sınırlayan, uymayanları ve yetersiz kalanları meslekten dışlayan mesleki ilkeler bütünüdür.
Olması gereken iş etiği prensipleri
- Karakter : Kişinin sadakati, dürüstlüğü, güvenilirliği, disiplinli oluşu, sorumluk duygusu, dayanıklılığı ve girişkenliği gibi özelliklerini gösterir.
- Tutum : Kişinin işe olan yaklaşımını gösterir. Özgüven ve beklentilerini ifade eder. Kişinin hedeflerine ulaşmasında izleyeceği yol haritasındaki davranış modeli hakkında önemli fikirler verir.
- İstikrar ve Devamlılık : Bu kavramlar yapılacak olan bireysel ve takım çalışmalarında gösterilecek disiplin ve başarı için önemlidir. Kişinin zaman planını yönetmesi ve programlamlı çalışmasının göstergesidir.
- Takım Çalışması ve İşbirliği : Kurumların başarısı için çalışanların takım halinde iş yapmalarının önemi büyüktür. Takım çalışması ile kişiler diğer kişilerin haklarına saygı duyarak iş birliği içinde iş yapabilmeyi öğrenirler.
- Dış Görünüş : Kişinin dış görünüşü kendi tarzını gösteren ve başkalarına çok anlamlı mesajlar verir. Birisi hakkında ilk izlenim üç saniyede karşı tarafta algı oluşmasını sağlar. Bakımsız bir görünüş diğerlerinde iş yaşantında da benzer şekilde bakımsız olacağı izlenimi verir.
- İletişim : Kişiler arasındaki sözlü ve sözsüz olarak ilişki kurak için kullanılan yöntemdir. Açıklılık, odaklılık ve şeffaflık kişinin iletişimde kullandığı yöntemler arasındadır.
Mesleki etik genel kabul görmüş ahlaki ilkelerle söz konusu olan mesleğe ait etik kurallar olarak ”mesleki davranış ilke ve standartları” adıyla yazılmasıdır.
Genel mesleki etik ilkeleri
- Yasallık İlkesi : Günümüzde iş dünyasında geçerli olan yasal, mesleklerle ilgili kurallar, yönetmelikler ve standartlar bulunmaktadır. Bunlar iş dünyasında her türlü malın üretiminde ve çalışanların uyması gereken mesleki etik ilkelere karşılık gelmektedir.
- Yeterlik İlkesi : İş dünyası teknoloji ve mesleki gelişmelerle birlikte yenilikler içermektedir. Bu yenilikleri takip ederek, iş hayatına adapte etmek ve kişinin kendisini güncel tutması önemlidir. Kişinin yetkinliğine göre iş dünyasında kişiye “uzman”,”yetkili” veya “kıdemli uzman” gibi sıfatlar kazandırır. Ayrıca işi yapabilmek için kişinin yeterli olduğunu diploma ya da sertifikalar ile belgelenmektedir.
- Doğruluk İlkesi : Kişinin güvenir ve doğru ifadelerle iş yaptığını işaret eden bir kavramdır. İş hayatında dürüst, eşit, tarafsız ve adil olmak, yalan söylememek, doğru davranışlarda bulunmak temel meslek etiğinin ilkelerindendir.
- Güvenirlik İlkesi : Bütün işlerin kendine özgü kabul edilen etik değerleri ve ilkeleri bulunmaktadır. Mesleğe bağlı olan tüm üyeler bu etik değer ve ilkelere uyarak hareket etmek zorunluluğundadırlar. Aksi durumlarda meslek etiği ilkeleri devreye girerek yaptırımlar söz konusu olmaktadır.
- Mesleğe Bağlılık İlkesi : Kişinin mesleğini benimsemesi, mesleğin getirmiş olduğu etik ilkelere davranması ve işini en iyi şekilde yapması beklenmektedir. Bununla beraber kişinin sürekli kendini geliştirmesi ve eğitim imkanlarından yararlanması işine verdiği ciddiyeti göstermektedir. Tüm bu süreçler mesleğe bağlılığı göstermektedir.
