Ticaret Bakanlığı Mayıs 2024 ayı dış ticaret verilerini açıkladı. Mayıs 2024 ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %11.4 artarak 21,621 milyon dolardan, 24075 milyon dolara yükselirken, ithalat %10,3 azalarak 34,115 milyon dolardan 30,593 milyon dolara düşmüştür.
2023 yılı Mayıs ayında dolar kuru 19-21 TL aralığındayken, 2024 yılı mayıs ayında 32 seviyelerindedir. Bu durumda ihracatı %11.4 artırmak için kurun %60 artması mı gerekiyor? diye sormadan edemiyoruz.
Ancak ihracat artarken, ithalatın düşmesi dış ticaret açığını %47.8 azaltmıştır. Bu durum döviz ihtiyacının azaldığı anlamına gelmektedir.
Bu gelişmelerle birlikte ihracatın ithalatı karşılama oranı Mayıs 2024 ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %63.4 den %78.7 ye yükselmiştir. Bu oran 2022 Eylül-Aralık döneminde (enerji ve altın hariç) %100 lerin üzerindeydi.
Yani ihracat ile ithalat rakamları denk idi. O dönemde dolar 18-19 TL civarındaydı. Bu durumda dış ticaret fazlası vermek için kurun yükselmesine gerek olmadığı gerçeğine de ulaşıyoruz.
Çünkü kur yükselişi akabinde enflasyon ve maliyet artışı demektir.
Enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı Mayıs 2024 ayında %91.7 ye yükselebilmiştir. Kurda istikrar sağlandıkça, altının tasarruf amacıyla talebi de azalacağından bu oran daha da yükselebilir.
Nerelere İhracat Yapıyoruz?
Mayıs 2024 ayında ilk sırada 1,902 milyon dolar ile Almanya yer almaktadır. Bu ülkeye ihracatımız yüksek gibi görünse de aynı ayda ithalatımız 2,283 milyon dolardır. Yani yine de sattığımızdan fazlasını almışız.
İkinci sırada ise son zamanlarda ciddi bir performans artışı gösteren ABD var. Daha önceleri yok denecek kadar az ihracatımız olan ABD’ye Mayıs 2024 ayında 1.475 milyon dolar ihracat yapmışız. Ancak maalesef bu ülkeden de ithalatımız daha fazla olmuş ve 1.483 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Daha sonraları ise İngiltere, Irak ve İtalya sırasıyla 1 milyar dolar aylık ihracatın üzerine çıkarak dikkat çekmişlerdir.
Girdileri nereden ithal ettiğimize baktığımızda ise ilk 2 ülke olan Çin ve Rusya’nın son derece önemli yer tuttuklarını görmekteyiz. Birinci Çin 3.9 milyar dolar ithalat ile yer almaktadır. İkinci sıradaki Rusya ise 3,780 milyon dolar ithalatımızda önemli bir paya sahip olmuştur. ABD yaptırımları Rusya’dan ithalatta ciddi riskler barındırmaktadır.
Bu konuda dönem dönem ABD yetkililerinin açıklamalarını görmekteyiz. Çin ise ucuz hammadde temininde önemli bir partner konumundadır. Bu durum Türkiye ihracatının rekabetçi olabilmesine de olanak sağlamaktadır. Global büyüme hedefleri yukarı çekilirken, talebin ve yukarı yönlü fiyat baskısının da artabileceği unutulmamalıdır.
Görüşmek dileğiyle…
