Modern toplumlarda güvenlik ve ticaret gibi çeşitli nedenlerle dış mekan aydınlatmasına ihtiyaç duyulur.
Uluslararası karanlık gökyüzü Derneği (IDA) bu durumu kabul etmekle birlikte gerekli tüm aydınlatmaların akıllı kullanılması gerektiğini savunuyor. Işık kirliliğinin zararlı etkilerini en aza indirmek için, aydınlatmalar şu özelliklere sahip olmalı:
- Sadece ihtiyaç duyulduğunda açık olmalı
- Yalnızca gerekli bölgeyi aydınlatmalı
- Gereğinden fazla parlak olmamalı
- Mavi ışık salınımını en aza indirmeli
- Tam korumalı olmalı (aşağıya doğru yöneltilmeli)
Aşağıdaki illustrayonlarda kabul görmeyen ve korumasız lamba armatürleri ile gökyüzü parlaması ve ışık kirliliğini en aza indiren tam korumalı armatürler arasındaki farklar gösteren basit bir görsel rehber olarak sunulmuştur.
Dış Mekan Aydınlatmada Işık Tipleri
Çoğu kişi, iç mekan aydınlatması için akkor telli ya da kompakt floresan ampullere aşina ama dış mekan aydınlatmasında değişik, daha endüstriyel ışık kaynaklarından yararlanılıyor. Yaygın ışık kaynakları arasında düşük basınçlı sodyum (“LPS”), yüksek basınçlı sodyum (“HPS”), metal halide ve ışık yayan diyodları(“LEDs”) yer alıyor.
LPS oldukça yüksek enerji tasarrufu sağlıyor ama yalnızca balkabağı-renkli, dar bir ışık spektrumu sunması nedeniyle bazı kişiler tarafından tercih edilmiyor. Yine de LPS, astronomik gözlem alanlarının yakınları ve bazı duyarlı çevreler için harika bir seçim.
Birçok şehrin aydınlatılmasında genellikle HPS’den yararlanılıyor. O da turuncu ışık yaymasına rağmen, rengi LPS’ye göre “gerçek hayata” daha yakın.
Beyaz ışığın mutlaka kullanılması gerektiği alanlarda tercih edilen iki yaygın seçenek ise metal halide ve LEDler.
LED aydınlatmaların avantajlarından biri de dimmer özellikli olmaları.
Böylelikle, LED’ler boş sokakları ve park yerlerini sürekli tüm parklaklığıyla aydınlatmak yerine, ayarlanabiliyor ve hatta kapatılabiliyor ve gerekli olduğunda da tam parlaklığa geri dönebiliyor. Bu özellik hem enerji tasarrufu sağlıyor hem de gece boyunca ışık kirliliğini azaltıyor.
Uzun ömürlü ve enerji tasarruflu olduğu bilimsel araştırmalarla kanıtlandığı için birçok şehirdeki mevcut aydınlatmalar LED’ler ile değiştirildi ve hızla yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
Bununla birlikte, böyle bir konudan bahsederken değinmemiz gereken başka önemli konular da mevcut.
Dış Mekan Aydınlatmada Renk Önemli
Aşağıdaki illustrayonda da görüldüğü gibi, aydınlatmanın tamamen korumalı olması çok önemli.
Ama biliyoruz ki ışığın rengi de aynı derecede önemlidir. Hem LED hem de metal halide armatürler, oldukça yüksek miktarda mavi ışık içeriyor.
Mavi ışığın, geceleri gökyüzünü diğer renk ışıklardan daha fazla aydınlatması sebebiyle, salınım miktarını en aza indirmemiz son derece önemli.
Geceleri mavi ışığa maruz kalmanın insan sağlığına zararlı olduğu ve vahşi hayatı tehlikeye soktuğu biliniyor. IDA 3000 Kelvin’den daha fazla ısıda ışık kullanılmasını öneriyor.
Renk sıcaklığı düşük aydınlatmalar, daha az mavi ışık içeren bir spektruma sahip ve “sıcak” olarak nitelendiriliyorlar. Daha yüksek renk sıcaklığına sahip ışık kaynakları ise mavi ışık açısından zengin.
IDA, dış mekan aydınlatmalarında sıcak ışık kaynaklarının kullanılmasını öneriyor. Bunlar, LPS, HPS ve düşük renk sıcaklığındaki LED ler.
Bazı alanlarda, renk sıcaklığı düşük LED lerin beyaz ışıkları dahi yerel gece ortamı için tehlike oluşturabiliyor. Bu durumlarda, LPS ya da düşük-spektrumlu LED’ler tercih ediliyor.
Dış Mekan Aydınlatma ile İhtiyacı Karşılamak
IDA gökyüzü dostu aydınlatmalar satışı gerçekleştirmiyor, ama Armatür Onay Damga(FSA) programımız doğru ürünü bulmanız için size yardımcı olacak. FSA programı karanlık gökyüzü-dostu dış mekan aydınlatmalarını onaylıyorki bunlar tamamen korumalı ve düşük renk sıcaklığı olan armatürler.
