Görsel performans ve konfordan ödün vermeksizin aydınlatma verimliğini artırarak enerji girdisinin azaltılmasıyla enerji tassarufu yapılmasıdır.
Aydınlatmada Enerji Tasarrufu Nedir, Nasıl Yapılır?
Bu tasarruf yanlış bilindiği üzere yetersiz aydınlatma yapılarak sağlanmaz. Çünkü yetersiz aydınlatma, her ne kadar enerji tüketimini düşürse de ilgili alanda çalışanların verimlerine negatif etkidiği için nihayetinde bir tasarruf sağlamaz.
Ayrıca iş kazalarının artmasına neden olduğundan beklenenin tam aksine bir sonuç doğurabilir.
Aydınlatmada enerji tasarrufu aşağıdaki aydınlatma bileşenlerinin iyileştirilmesi ile mümkün olabilir.
- Yüksek verimli ışık kaynakları kullanmak,
- Yüksek verimli armatürler kullanmak,
- Daha az kayıplı bileşenler (Örneğin: daha düşük kayıplı balast) kullanmak),
- Aydınlatma kontrolü yapmak,
- Uygun Aydınlatma tasarımı yapmak,
- Alternatif aydınlatma bileşenleri kullanmak
Yüksek Verimli Işık Kaynakları Kullanmak
Aydınlatma için gerekli olan ışığı etkinlik faktörü yüksek olan ışık kaynaklarından sağlamak aydınlatmada enerji tasarrufunun ilk şartıdır.
Etkinlik faktörü yüksek olan ışık kaynakları birim güç başına daha fazla ışık akışı verir. Dolayısıyla, etkinlik faktörü olan kaynaklar kullanılarak yapılan aydınlatmada aynı aydınlık düzeyi için daha az ışık akışı verir.
Dolayısıyla, etkinlik faktörü yüksek olan kaynaklar kullanılarak yapılan aydınlatmada aynı aydınlık düzeyi için daha az ışık kaynağına ihtiyaç duyulur ve daha az enerji harcanır.
Örneğin yüksek basınçlı cıva buharlı lambalarla yapılmış olan fabrika iç aydınlatmalarını floresan lambalarda yapmak %43 ‘e varan değerlerde tasarruf sağlayabilir. Işık kaynaklarına ait etkinlik faktörleri lambalara ait karşılaştırmalı tablodan alınabilir.
Gün Işığı Sensörüne Bağlı Dimmerleme (Luxmate)
- Yüksek Verimli Armatürler Kullanmak
Armatürler içlerindeki ışık kaynaklarının yaydığı tüm ışınları etkin bir biçimde kullanıldığı alana dağıtamaz. Işınların bir kısmı yansıtıcı yüzeyler tarafından soğurulur veya bu yüzeyler dogru konumlandırılmadıklarından dolayı amaçlanan alana yansıtılamaz. Bu durumu ortadan kaldırmak için kaliteli ve uygun tasarlanmış bir yansıtıcıya sahip yüksek verimli armatürler kullanılmalıdır.
- Daha Az Kayıplı Bileşenler Kullanmak
Günümüzde verimli iç ve dış aydınlatmanın temel elemanlarından olan desarj lambaları genel olarak balast, starter, ateşleyici vb. yardımcı bileşenlere ihtiyaç duyar. Bu elemanlardan özellikle sürekli devrede olan balast gibi yardımcı bileşenlerin aktif güç kaybı sistemin verimliliğini önemli ölçüde etkiler.
Örneğin, daha az aktif güç kaybına sahip balastlar ( Düşük kayıplı manyetik veya elektronik balastlar) veya klasik tesisat yerine busbar kanallar kullanılarak sistem verimliği artırılabilir.
- Aydınlatma Kontrolü Yapmak
Aydınlatmanın gerekli olduğu zamanlarda yeteri kadar yapılmasını sağlayan sistemler kullanılarak enerji tasarrtufu elde edilebilr.
Bu sistemler sensörlerinden aldığı sinyaller doğrultusunda insanların olmadığı zamanlarda lambaları kapama ve ortama giren gün ışığı miktarı artınca lambaları kapama veya dimmerleme işlemini otomatik olarak gerçekleştirirler.
Aydınlatmaya gerek duyulmayan zaman sürelerinde kapama ve gereğinden fazla aydınlatma yapmamak üzere dimleme yapan bu sistemlerle %40’e varan enerji tasarrufu sağlanabilir.
- Uygun Aydınlatma Tasarımı Yapmak
Enerji tasarrufunu esas alan bir tasarımda öncelikle ilgili alandaki yüzeyler (Duvar, Tavan, Zemin) yansıtma faktörü yüksek renklerle boyanmalı veya kaplanmalıdır. Gerekli aydınlatma ilgili her bir düzey için ele alınmalıdır.
Örneğin bir ofis aydınlatmasında çalışma düzlemi için 1000 lüx’lük aydın seviyesi gerekiyor ise tüm ofis 1000 lüx seviyesinde aydınlatılmamalıdır.
- Alternatif Aydınlatma Çözümleri
Gündüzleri dış ortamdan yeteri kadar ışık almayan iç mekanları fiber optik kablolar veya yansıtıcı borularlar taşımak suretiyle aydınlatmak.
Güneş enerjisinden elektrik enerjisi elde eden ve elde ettiği elektrik enerjisini depolayan , depoladığı enerjiyi de güneş ışınımının olmadığı zamanlarda aydınlatma işlevini yerine getiren güneş enerjisi sistemlerinin kullanılması.
Enerji tasarrufunda amaç enerji girdisini azaltmak olduğundan bu enerjinin yenilebilir kaynaklarından sağlanmasıyla bu amaç gerçekleştirilebilir. Evlerin çatılarına yerleştirilecek küçük boyutlu rüzgar güneş hibrit enerji sistemleriyle acil aydınlatma için gerekli olan ihtiyaç karşılanabilir.
