Alan Turing Kimdir ?

Alan Turing

“Alan Turing” 20. yüzyılın en büyük matematikçilerinden biridir ve bilgisayar bilimlerinin, yapay zekanın babası sayılır fakat buna rağmen çoğumuzun çok geç duyduğu ya da belki de hiç duymadığı bir isimdir.

23 Haziran 1912’de Londra’da dünyaya gelen “Alan Mathison Turing”, Britanya Hindistan koloni idaresinde devlet memuru olarak çalışan bir babanın 2. oğludur.

Daha ilkokul yıllarında üstün zekası ile yaşıtlarından ayrılan “Alan Turing” 14 yaşındayken çok pahalı bir özel okula bursla kayıt olur ve evine yaklaşık 60 km olan okula her gün bisikletle gider.

Çok genç yaşlarda olmasına rağmen okul dışında matematiksel problemler ile ilgilenmiş, özellikle türev ve integral üzerine yoğunlaşmıştır.

Daha 16 yaşındayken karşılaştığı Albert Einstein çalışmalarına üzerine yoğunlaşarak Einstein’in Newton haraket teorilerini ve kanunlarını eleştirmenlerini kendi yaptığı çalışmaları ile yeniden çıkarmıştır.

Turing’in matematik alanındaki ilgilisi ve bilgisi üniversitede Cambridge Kings Kolej’ine gitmesine sebep olmuştur ve bu okuldan üstün bir derecede diploma alarak bitirmiştir.

Üniversite bitirme tezi olan merkezi limit teoremi sayesinde Kolejin akademik üyesi seçilmiştir.

İlerleyen yıllarda Princeton Üniversitesi’nde de çalışan ve buradan felsefe doktoru unvanını alan Turing Cambridge’ye dönerek matematik ve kriptoloji alanında çalışmalarına devam etmiştir.

Kriptoloji alanında İngiliz hükümetinin çok gizli birimlerinde çalışan Alan Turing 7 haziran 1954’te temizlikçisi tarafından evinde ölü bulunmuştur.

Öldüğünde yatağının kenarında bir ısırık aldığı bir elma bulunmuş ve daha sonra elmanın siyanürlü olduğu ortaya çıkmıştır.

Halka intihar ettiği açıklansa da devletin çok gizli birimlerinde çalıştığı için İngiliz istihbarat servisi tarafından öldürüldüğü ve intihar süsü verilmiş olabileceği iddiaları konuşulmaktadır.

Herşeye rağmen 2012 yılında İngiliz Hükümeti “Alan Turing |”’den özür dileyerek doğumunun 100. Yılı olan 2012’yi Alan Turing yılı olarak ilan etmiş ve tüm dünyada 2012 yılı Alan Turing yılı olarak çeşitli etkinlikler ile kutlanmıştır.

Ayrıca bir ısırık alınmış bu elma şu anda dünyanın en değerli markası olan Apple’ın logosuna ilham kaynağı olduğu ve Steve Jobs’un Alan Turing’e bir saygı göstergesi olarak bu logoyu tercih ettiği söylense de Aktör Stephen Fry bir keresinde Steve Jobs’a meşhur logonun Turing’e ithafen mi tasarlandığını sorduğunda, Jobs şu şekilde yanıtladı: “Tanrım, keşke öyle olsaydı.”

Alan Turing’in Matematik Alanında Çalışmaları

“Alan Turing”, 1931’de öğrenci olarak girdiği Cambridge Kings Koleji’nde merkezi limit teoremi üzerine bir tez hazırlamıştır. Bu teoreme göre büyük bir sayıda olan bağımsız ve aynı dağılım gösteren rassal değişkenlerin aritmetik ortalamasının, yaklaşık olarak normal dağılım gösterdiğini ifade eden bir teoremdir.

Turing’in 1936’da yayımladığı Hesaplanabilir Sayılar: Karar Verme Probleminin bir Uygulaması adlı makalesinde, Turing makineleri olarak adlandırılan ispat ortaya atmıştır. Turing makineleri, karmaşık matematiksel hesapların belli bir düzenek tarafından çözülmesini sağlayan hesap makinesidir.

Ayrıca 1938’de Princeton Üniversitesi İleri Etütler Enstitüsü’nde Alonzo Church ile beraber çalışan Turing soyut matematik çalışmalarını ve kriptoloji çalışmalarını devam ettirdi. Dört aşamalı elektro-mekanik ikili çarpma makinasının üç aşamasını da tamamlayıp bitirdi.

Alan Turing Kriptanaliz

İkinci Dünya Savaşı’na da etkisi ve katkısı olan Alan Turing, Alman şifrelerini kırmak için çalışmış, Polonya Şifre Bürosu ve İngiliz Hükümet Kod ve Şifre Okulu’nda görev almıştır.

Almanlar tarafından gizli mesajların şifrelenmesi ve tekrar çözülmesi amacı ile kullanılan bir şifre makinesi olan Enigma makinesinin çözümünde çalışan “Alan Turing”, İkinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın çözülmesinde büyük etkisi vardır.

Matematikçi Gordon Welchman’ın önerilerini de dikkate alan Turing, Enigma’yı hızlı kırmaya yardımcı olacak korumalı mesaj trafiğine saldırmada en önemli ve tek tam otomatikleştirilmiş kod kırma makinası olan Bombe Enigma’yı geliştirdi.

Bilgisayar Biliminin Temelleri ve Alan Turing Testi

1946’da ilk program hafızalı bilgisayarın detaylı tasarımının makalesini hazırlayan “Turing“, ACE yani Otomatik Bilgisayar Motoru tasarımı için Ulusal Fizik Laboratuvarı’nda çalıştı ve 1950’de de ilk programını gerçekleştirdi.

Manchester Üniversitesi’nde bilgisayar laboratuvarında çalışan ve ilk gerçek bilgisayarlardan olan Manchester Mark 1 yazılımın hazırlayan Turing, bir yandan da yapay zeka ve makine zekası üzerine çalışmalara başladı. Çalışmalarının sonucunda bugün Turing Testi olarak da adlandırılan, bir makinanın insan seviyesinde ve zeki olduğunu gösteren test ortaya çıktı.

Bilgisayar için satranç programı da tasarlayan “Alan Turing”, bilgisayarı gerçek insanlarla test etmiş ve başarılı olmuştur. Matematiksel biyoloji alanında da ölümüne kadar özellikle morfogenez üzerine çalışmalar yapmış ve Morfogenezin Kimyasal Temeli adlı makale yayımlamıştır.