Farklı Bir Yaklaşım, Abonelik İş Modeli
İş modeli genel anlamda bir şirketin nasıl değer yarattığını ve bu değerden ne elde ettiğini belirler. Modelin özellikleri; müşteri değer teklifini ve fiyatlandırma mekanizmasını tanımlar, şirketin kendini nasıl organize edeceğini ve değer yaratma anlamında kimlerle iş ortaklığı yapacağını ve tedarik zincirini nasıl yapılandıracağını belirtir. İş modeli şirketin başarısında en belirleyici faktör olur.
Başarılı olan firmaların da iş modelleri rakipleri tarafından hızlıca taklit edilmeye çalışılır. Bu aksiyon her zaman kısa vadede başarılı sonuç getirmese de orta vadede başarılı olur.
Belli bir zaman sonra taklit edilen iş modeli sektörde standart halini alır ve yenilikçi yönünü kaybeder.
Sektörün normlar dışında düşünmeyi seven firmaları değişiklikler yaparak rakiplerini alt etmeye çalışırken genelde sektör dışından giren başka bir oyuncu tüm kuralları allak bullak ederek sektöre yeni bir iş modeli katar ve birçok oyuncuyu piyasadan siler.
Sonra bu iş modeli de taklit edilir ve sektör evrilir. Bu çok genel bir çevrimdir ve belli periyotlarla her sektörde hızlı veya yavaş gerçekleşir.
- Bu gibi konular açılınca gittiğim her pazarlama zirvesinde Airbnb, Uber, Alibaba ve Facebook örneklerini duyuyorum.
- Çok klişeleşmiş söylemlerle şunlardan bahsediliyor: “Alibaba dünyanın en büyük perakendecisi ama hiç stok tutmuyor. “
- Uber dünyanın en büyük taksi firması ancak hiç aracı yok. Airbnb dünyanın en büyük konaklama zinciri ama hiçbir emlak varlığı yok. Facebook dünyanın en büyük medya firması ancak hiç içerik yaratmıyor.
Ben bu ay size adı Türkiye’de çok duyulmamış farklı bir firmadan bahsetmek istiyorum.
Bildiğiniz gibi son yıllarda kiralama, abonelik ve ortak kullanım iş modelleri üzerine çok ciddi yatırımlar yapılıyor. 2009 yılında New York’da kurulan bir e-ticaret firması; Rent the Runway. Adından da anlaşılabileceği gibi giyim, elbise ve aksesuar alanında faaliyet gösteriyor.
Düşünsenize bazı elbiseleri yılda hatta hayatınızda kaç kez kullanıyorsunuz. Bunları satın alıp hayatınızın sonuna kadar saklamanın maliyeti ne kadar yüksek. Bu firma ünlü tasarımcıların ürünlerini kiralayarak müşterilerine katma değer sağlıyor.
Peki ne var bunda diyebilirsiniz. Bu hizmet çok uzun zamandır erkekler için smokin kiralayan dükkanlar tarafından veriliyor.
Ancak burada önemli olan milyonlarca son kullanıcı ile binlerce ürün kombinasyonunu verimli bir şekilde bir araya getirebilecek ve bu verinin işlenebileceği bir alt yapının oluşturulması.
Bununla beraber bu hizmeti sunarken insanlara kişiselleştirilmiş, kendilerini özel hissettikleri, sadece kullandıkları kadar ödeyebildikleri hızlı ve kullanışlı bir hizmet sunmak.
Bu site size aylık üyelik yapma imkânı sunarak belli bir sayıda ürünü kiralama fırsatı sağlıyor. Örnek vermek gerekirse ayda 4 adet kıyafeti kiralamak için 89$ gibi sabit bir ücret ödemeniz gerekiyor.
Farklı kullanım alışkanlıkları ve sıklıkları olan insanlar için çeşitlendirilebilecek birçok paketleri var. Abonelik iş modeli klasik iş modelleri gibi kaç tane ürün sattığınıza değil müşterinizle olan ilişkinizdeki toplam etkileşime odaklanıyor.
Böylelikle yüksek bir müşteri elde tutma oranı ile, düzenli bir nakit akışı, minimum sermaye ve yatırımla büyüyen karlı şirketler oluşuyor.
Her şeye rağmen firmanın iş modelini sıradan olarak değerlendirecekler için birkaç rakam ve ufak bir not ekleyerek yazımı bitirmek istiyorum. Bahsettiğim Rent the Runway firmasının 6 milyon müşterisi, 1000’in üzerinde çalışanı, 100 milyon dolar yıllık cirosu var ve firma değeri 1 milyar dolar seviyesinde.
İnsanların ihtiyaçları çok fazla değişmese de iş modelleri çok hızlı değişiyor. Dolayısıyla basit ve gündelik sorunlara inovatif ve yalın çözüm bulan firmalar geleceğin kazananları olacaklar.
Sevgilerimle…
