Işık kaynakları ve aydınlatma ürünlerinde kullanılan ışık kaynakları ve lamba tipleri, aydınlatma ile ilgili merak edilen konuların başında gelir. İyi ve verimli bir ışıklandırma sağlamak büyük oranda etkili bir ışık kaynağına ve de ışık kaynağına uygun bir lamba, ortam aydınlatması için ihtiyacınız olan aydınlatma şeklini sağlayacaktır.
Özet Bölümü
Etkili Bir Aydınlatma İçin Lamba ve Ampul Tipleri
Pek çok aydınlatma sorunu “LED” denilen ışıklandırma sistemleri ile çözülür. Kelime anlamı olarak “LED” “light emiting diots” anlamına gelir, yani ışık saçan diyotlar. Diyot ise tek yönden akım geçiren iletkenlere verilen isimdir.
LED, üzerinden akım geçerken ışık saçan aydınlatma araçlarıdır. Kolayca şekillendirilebilmeleri ve pratik kullanımları, LED ürünleri ışıklandırma ve aydınlatmanın vazgeçilmez bir ürünü haline getirmiştir. Ancak etkili bir aydınlatma için sadece LED aydınlatmanın değil, kullanılan terimlerin de anlamını bilmeniz gerekir.
Basit terimler, etkili bir aydınlatma sağlamak için seçeceğiniz aydınlatma ürünleri için sizlere yardımcı olacaktır. İlk terimimiz “Lumen”, basitçe “aydınlatma şiddeti” olarak tanımlanabilir.
Bir ışık kaynağının ürettiği ışık miktarı “lumen” ile ölçülür. Watt, elektrik enerjisi tüketen her ürün ve sektör için kullanılır. Aydınlatma dünyasında watt, bir ışık kaynağının ışık üretmek için tükettiği elektrik enerjisi mikarına verilen isimdir. Bir aydınlatma ürününün verimliliği ile “etkinlik” ile ölçülür ki bu, 1 birim lumen için bir aydınlatma ürünü modelinin tükettiği watt derecesidir.
LED Nasıl Çalışır ?
Aydınlatma ürünleri genellikle iki tip ampul kullanırlar. Bu tiplerden bir tanesi yukarıda da bahsettiğimiz LED lambalardır. En basit tabiriyle LED ampul, plastik bir kapsül içine yerleştirilmiş kimyasal bir çipten oluşur.
Bu çip (veya elektrik devresi) negatif yüklü bir yarı iletkenden elektrik aldığında ışık üretir. LED lambalar, aydınlatma sektöründe kullanılan en verimli aydınlatma araçlarından birisidir. Aydınlatma sektörü için kullanılan bir başka lamba tipi ise akkor lambalardır.
Akkor lambalar içinden elektrik geçtiğinde ışık üreten bir filamandan oluşurlar. Karaköy aydınlatma firmaları arasındaki hemen hemen her şirket, akkor ve LED lambalarla uyumlu aydınlatma ürünleri satışı gerçekleştirmektedir.
Aydınlatma Nedir ? Aydınlatmanın Tarihi, Aydınlatma Tekniği ve Türleri
Akkor Lambalar Kaça Ayrılır?
Akkor lambalar veya klasik aydınlatma ampulleri temelde üç ana sınıfta sınıflandırılırlar. Bunlardan ilki “General” olarak da isimlendirilen klasik ampullerdir. “A” ile simgelenen bu ampulleri, küre biçimli ampüller izler ve küre biçimli ampüller “G” (Globe) ile gösterilirler.
Dekoratif akkor lambalar ise genellikle alev biçimindedir ve “D” (Decorative) ile simgelenirler.
Akkor lambaların diğer bir çeşidi de reflektörlü lambalardır. Bu tip lambalar, kaplama bir dış yüzeye sahiptirler ve genellikle reflektör kelimesindeki “R” harfi ile gösterilirler. Bazı reflektörlü lambalar, parabolik bir dış yüzeye sahip olduklarından “PAR” ile gösterilirler.
Parabolik kaplamalı akkor lambalar da kendi içlerinde Tungsten – Halojen ve de düşük voltajlı olmak üzere iki çeşit ampül tipine sahiptir. Bu ampülleri “florasan” ve “xenon” ampuller izlemektedir. Bu arada terimler gözünüzü korkutmasın. Yukarıda geçen “parabolik” en basit anlatımı ile eğimli bir dış yüzeyi ifade eder.
Tungsten Halojen Lambalar
PAR olarak sınıflandırılan tungsten – halojen lambalar ise iki temel çeşide sahiptir. Bunlar hat gerilimli ve düşük voltajlı olmak üzere iki farklı grupta değerlendirilirler.
Hat gerilimli parabolik akkor lambalar 16, 20, 30, T-3 ve T-4 olarak sınıflandırılırlar. 16, 20, 30 sayıları ile ifade edilen tungsten – halojen lambalar özellikle ray spot, gömme ve dış mekan spotlarında ve projektörlerde oldukça iyi bir performans çıkarırlar.
Sayılar genellikle bu lambaların çapını belirtmek için kullanılır. T-3 çift çıkışlı tungsten – halojen lambalar ise dış mekanlarda yerden aydınlatma ve ray spotlar için sıklıkla kıllanılırlar. T-3 lambalar iç mekan apliklerin ayrılmaz birer parçasıdır. T-4 Tungsten halojen lambalar tek çıkışlıdır ve yine genellikle iç mekan apliklerde kullanılırlar.
Düşük Voltajlı 12 Volt Lambalar
Düşük voltajlı 12 volt lambalar; MR 8, MR 11, MR 16 gibi isimlerle anılırlar. Buradaki “MR” ifadesi “Mini – Reflectors” yani “küçük yansıtıcılar” olarak karşımıza çıkar. Mini – yansıtıcılar (reflektörler) genellikle ışık kaynağından gelen ışığı kuvvetlendirmek için kullanılırlar.
MR Lamba tipleri küçük bir alana vurgu yapmak için kullanılırlar ve rakamlar reflektörlerin sayılarını bizlere gösterir. T-4 Bi Pin ve Par 36 ise diğer düşük voltajlı lambalar sınıfındandır. Genellikle uzun mesafe aydınlatması için kullanılırlar.
Özellikle dış mekan aydınlatması için popüler olarak kullanılan T-4 Bi – Pin ve PAR36, aydınlatma sektöründe oldukça yaygın olan bir başka lamba tipidir. Düşük voltajlı 12 volt lambalar ışık üzerinde tam bir hakimiyet sağlamanıza ve onu dilediğiniz gibi yönlendirmenize yardımcı olur.
Xenon ve Floresan Aydınlatma
Xenon aydınlatma ürünleri beyaz ışık sağlamaları ile ünlüdürler. Floresan ışıklandırma ürünlerinden uzun ömürlü olmaları yönüyle ayrılırlar. Genellikle kabin altı aydınlatma ve kemer aydınlatması için kullanılırlar.
Floresan aydınlatma çok sık kullanılan bir aydınlatma türü değildir. Çünkü Xenon ampuller gibi beyaz ve doğal olmayan bir ışık üretirler ve bu beyaz ışık, çoğu kullanıcı tarafından sevilmez. Genellikle tasarruflu bir aydınlatma ürünü olarak görülen floresan aydınlatma, “kompakt” ve “t-8” olmak üzere iki sınıfa ayrılır.
