Bu ayki köşemde ASEAN ülkeleri arasında Singapur’dan sonra en çok ilgi çeken, doğalgaz ve petrol rezervleriyle ön planda olan, gelişmiş endüstrisiyle bilinen Malezya’dan bahsedeceğim. Tropikal bir Güneydoğu Asya ülkesi olan Malezya, federal bir anayasal monarşiye sahiptir ve Kuala Lumpur ulusal başkentidir. Ülke 34 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın en kalabalık 43. ülkesidir. Ülkenin kökeni, 18. yüzyıldan itibaren İngiliz Boğazları Yerleşimleri himayesi ile birlikte Britanya İmparatorluğu’na tabi olan Malay krallıklarına dayanmaktadır.
İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiliz Malaya’sı, yakınlardaki diğer İngiliz ve Amerikan kolonileriyle birlikte Japonya İmparatorluğu tarafından işgal edilmiştir. 3 yıl süren işgalin ardından Yarımada Malezya’sı 1946’da Malaya Birliği olarak kısa bir süreliğine birleşmiş, 1948’de Malaya Federasyonu olarak yeniden yapılandırılmıştır.
Ülke 31 Ağustos 1957’de bağımsızlığını elde etti. 16 Eylül 1963’te bağımsız Malaya, o zamanki İngiliz kraliyet kolonileri olan Kuzey Borneo, Sarawak ve Singapur ile birleşerek Malezya’yı oluşturdu. Ağustos 1965’te Singapur federasyondan çıkarıldı ve bağımsız bir ülke haline geldi.
Ülke, siyaseti üzerinde önemli bir etkiye sahip olan çok etnikli ve çok kültürlü bir yapıya sahiptir. Nüfusun yaklaşık yarısı etnik olarak Malay olup, azınlıklar Çinli, Hintli ve yerli halklardan oluşmaktadır. Resmi dil, Malay dilinin standart bir biçimi olan Malezya Malaycasıdır.
Malezya nispeten açık, devlet odaklı ve yeni sanayileşmiş bir piyasa ekonomisidir. Nominal GSYH’ye göre dünyanın 36. ve SAGP’ye göre 31. en büyük ekonomisine sahiptir. 2017 yılında büyük hizmet sektörü toplam GSYH’nin %53,6’sına, sanayi sektörü %37,6’sına ve küçük tarım sektörü yaklaşık %8,8’ine katkıda bulunmuştur.
Malezya %3,9 gibi düşük bir resmi işsizlik oranına sahiptir. Döviz rezervleri dünyanın en büyük 24. rezervidir. Dünyanın en büyük 34. en büyük işgücü olan yaklaşık 15 milyonluk bir işgücüne sahiptir. Malezya’nın büyük otomotiv endüstrisi, üretim açısından dünyanın en büyük 22. Endüstrisi olarak yer almaktadır.
Malezya dünyanın en büyük 23. ihracatçısı ve en büyük 25. ithalatçısıdır. Bununla birlikte, farklı etnik gruplar arasında ekonomik eşitsizlikler mevcuttur. Çinliler nüfusun yaklaşık dörtte birini oluşturmaktadır, ancak ülkenin piyasa değerinin yüzde 70’ini oluşturmaktadır.
Komşu Malakka Boğazı’ndaki nakliye rotasının kolaylaştırdığı uluslararası ticaret ve imalat kilit sektörlerdir. Malezya doğal ve tarımsal kaynakların ihracatçısıdır ve petrol önemli bir ihracat kalemidir. Malezya bir zamanlar dünyanın en büyük kalay, kauçuk ve palmiye yağı üreticisi olmuştur.
Malezya dünyanın en büyük palmiye yağı üreticilerinden biri olmaya devam etmektedir. Turizm, imalat ve emtia sektörlerinden sonra Malezya’nın GSYH’sine en büyük katkıyı yapan üçüncü sektördür.
2019’da dünyanın en çok ziyaret edilen on dördüncü, Asya’nın ise en çok ziyaret edilen dördüncü ülkesi olmuştur. Ülke, İslami bankacılığın merkezi haline gelmiştir. 2020 yılında Malezya, Singapur’dan sonra en yüksek teknoloji ürünü ihraç eden ASEAN ülkesi oldu. Malezya’nın enerji altyapısı sektörü büyük ölçüde Güneydoğu Asya’daki en büyük elektrik şirketi olan Tenaga Nasional tarafından domine edilmektedir.
Malezya’daki enerji üretimi, Malezya’nın Asya-Pasifik bölgesindeki dördüncü en büyük petrol rezervleri ve doğal gaz rezervleri nedeniyle büyük ölçüde petrol ve doğal gaza dayanmaktadır. Dış ticaret rakamlarına bakıldığında; en çok ihracat yaptığı ülkeler sırasıyla Singapur, Çin, ABD, Japonya ve Tayland’dır.
En çok ihracat yaptığı kalemler, elektrik malzemeleri, mineral yakıtlar, nükleer reaktörler, hayvansal veya nebati yağlar, optik malzemeler ve plastik malzemeleridir. En çok ithalat yaptığı ülkeler; Çin, Singapur, ABD, Japonya, Endonezya’dır. En çok ithal ettiği malzemeler elektrik malzemeleri, mineral yakıtlar, nükleer reaktörler, plastik malzemeleri, karayolu taşıtları, optik malzemeler ve demir-çeliktir.
Türkiye’den en çok değerli taşlar, elektrik malzemeleri, inorganik kimyasallar, mineral yakıtlar, hava taşıtları, nükleer reaktörler, demir-çelik ve plastik malzemeler ithal etmektedir. Elektrik sektöründeki Türk markalarından en çok ithalat yapan firmalar arasında Xkoren Electric, ACK Aydınlatma, Nak Kablo, NKS Kablo, Noas Aydınlatma, ARS Elektrik, Emas Elektromekanik, Alce Elektrik ve Astor Enerji bulunuyor.
İnşaat sektöründe de dikkat çeken Türk projeleri arasında; GAMA firması, 16 Milyon Dolar tutarında bir çimento fabrikası hat montajı işini gerçekleştirmiştir. STFA İnşaat firması ise, 8 Milyon Dolar tutarında enerji nakil hattı işini tamamlamıştır.
Diğer taraftan, Dorçe Prefabrik Yapı Firması, 2014-2016 yılları arasında Petronas’ın Pengerang RAPID Projesi (işveren UEMB-Propel Consortium) dahil olmak üzere 4 farklı prefabrik yapı işi tamamlamış olup, toplam proje değeri 23 Milyon Dolar civarındadır. Türk savunma sanayisinin öncü şirketlerinden STM, “Littoral Mission Ship Batch-2 (LMSB2)” projesi kapsamında, Malezya Kraliyet Donanması için 3 adet korvet inşa edecek.
Görüşmek dileğiyle…
